رواندرمانی تحلیلی یا رواندرمانی روانکاوانه چیست؟

• ۱۳ مهر ۱۳۹۹
• مقالات عمومی

رواندرمانی تحلیلی چیست؟

رواندرمانی تحلیلی یا رواندرمانی روانکاوانه یکی از شناخته‌شده‌ترین روش‌های درمانی است. این رویکرد به افراد کمک می‌کند نیروهای ناهشیار که می‌تواند در رفتارها، افکار و عواطف فعلی آنها نقش داشته باشد را شناسایی و درک کنند. بنیان این روش درمانی بر پایه‌ی نظریه‌های زیگموند فروید است که روانکاوی را بنا نهاده است.

فروید ناهشیار را مخزنی از آرزوها، افکار و خاطرات توصیف می‌کرد که در زیر سطح آگاه قرار دارد. او معتقد بود که این تاثیرات ناهشیار می‌تواند منجر به پریشانی و آشفتکی روانی شوند.

رواندرمانی تحلیلی به چگونگی تاثیر ناهشیار بر افکار و رفتارها می‌پردازد. رواندرمانی تحلیلی و روانکاوی غالباً شامل بررسی تجربیات دوران کودکی است تا کشف کند که این وقایع چگونه ممکن است به فرد شکل دهند و چگونه در اعمال کنونی فرد نقش دارند.

تاریخچه‌ی رواندرمانی تحلیلی

زیگموند فروید از اواخر سده‌ی ۱۸۰۰ شروع به توسعه‌ی تکنیک‌های درمانی خود کرد که این تکنیک‌ها پایه‌های روانکاوی را بنا نهادند. در سال ۱۸۸۵ او شروع به تحصیل و همکاری با ژان مارتین شارکو در بیمارستان سال‌پاتریه‌ی پاریس کرد. شاکو از هیپنوتیزم برای درمان زنانی که مبتلا به هیستری بودند استفاده می‌کرد. علائم هیستری شامل فلج نسبی، توهم و روان‌رنجوری بود.

فروید ابتدا به هیپنوتیزم روی آورد و آن را در درمان استفاده کرد. اما بعدها کار و دوستی او با همکارش ژوزف بروئر منجر به توسعه‌ی معروف‌ترین تکنیک درمانی وی شد. بروئر درمان خود با زنی جوان را توصیف کرد که در تاریخچه‌ی این پرونده به «آنا او» معروف است. علائم هیستری آنا او با صحبت درباره‌ی تجربیات آسیب‌زای او برطرف شد.

فروید و بروئر در کتابی تحت عنوان «مطالعاتی در باب هیستری» همکاری کردند و فروید از آن پس به  استفاده از روش «درمان گفتارمحور» ادامه داد. این روش درمانی پیشنهاد می‌کند که صرف صحبت درباره‌ی مشکلات می‌تواند به رفع آشفتگی‌های روانی کمک کند.

رواندرمانی تحلیلی چگونه کار می‌کند؟

رواندرمانگران تحلیلی غالب وقت خود را صرف گوش دادن به صحبت‌های بیماران درباره‌ی زندگی‌شان می‌کنند، به همین دلیل است که این روش اغلب با عنوان «درمان گفتارمحور» شناخته می‌شود. درمانگران به دنبال الگوها یا رویدادهای قابل توجهی هستند که ممکن است در مشکلات فعلی مراجعان نقش داشته باشند. درمانگران تحلیلی بر این باورند که رویدادهای دوران کودکی و احساسات، افکار و انگیزه‌های ناهشیار در بیماری‌های روانی و رفتارهای ناسازگار کنونی نقش دارند.

چه تکنیک‌هایی در رواندرمانی تحلیلی مورد استفاده قرار می‌گیرد؟

در رواندرمانی تحلیلی از تکنیک‌هایی همچون تداعی آزاد، تفسیر رویا، کاوش در انتقال، مشاهده‌ی مکانیزم‌های دفاعی و احساس‌هایی استفاده می‌شود که بیماران ممکن است از آن آگاه نباشند.

فرایند رواندرمانی تحلیلی چگونه است؟

افرادی که تحت رواندرمانی تحلیلی قرار می‌گیرند اغلب دست‌کم یک‌بار در هفته با درمانگر خود ملاقات می‌کنند و ممکن است تا چند سال در درمان باقی بمانند. از طریق این روند، امید این است که افراد بتوانند نسبت به نیروهای ناهشیاری که به وضعیت روانی آن‌ها اثر می‌گذارد بینش و آگاهی به دست آورند.

درمان پرتنش

گاهی اوقات بیماران ممکن است احساس کنند که روانکاوی شدید و پرتنش است. علت آن است که روانکاوی و رواندرمانی تحلیلی شامل صحبت کردن بسیار درباره‌ی تجربیات گذشته، روابط و احساسات است. بینش نسبت به نیروهای ناهشیار همچنین ممکن است به احساس ناخوشایندی منجر شود. با وجود این، چنین روشی شیوه‌ای اثربخش برای به دست آوردن بینش و رویارویی با احساساتی باشد که به سختی قابل بیان هستند.

مواجهه با نیروهای ناهشیار

این رویکرد غالباً شامل برانگیختن پاسخ‌های عاطفی و غلبه بر مکانیزم‌های دفاعی است. موفقیت درمانی غالباً بستگی به توانایی و ظرفیت مقابله با استرس‌های بالقوه و برانگیزاننده‌ی تجربیات گذشته دارد. کسب بینش در مورد احساسات، رفتارها و تجربیات می‌تواند به شما کمک کند که نیروهای ناهشیار را که همچنان بر اعمال، روابط و احساس شما از خودتان اثر می‌گذارند درک کنید.

رواندرمانی تحلیلی همچنین به شما کمک می‌کند تکنیک‌هایی برای کنار آمدن با مشکلات آینده فرا بگیرید. به جای اینکه به دفاع‌های ناسالم برگردید، ممکن است بتوانید احساسات خود را بشناسید و به روشی سازنده با آنها کنار بیایید.

مزایای رواندرمانی تحلیلی

مانند هر رویکردی، رواندرمانی تحلیلی نیز می‌تواند نقاط قوت و ضعف خود را داشته باشد. میزان اثر این مزایا و مشکلات احتمالی در انتخاب این روش به عوامل مختلفی از جمله ترجیحات و شدت علائم فرد بستگی دارد.

در دهه‌های اخیر پژوهش‌های قابل توجهی در تایید مزایای این روش صورت گرفته است. در رواندرمانی تحلیلی درمانگر یک محیط همدلانه و بدون قضاوت را ایجاد می‌کند که مراجع بتواند در محیطی امن به آشکار کردن احساس‌ها و اعمالی که منجر به تنش و دشواری در زندگی می‌شود بپردازند.

به طور غالب بررسی این تجارب در دل رابطه‌ی درمانی می‌تواند مثمرثمر باشد. این خودمشاهده‌گری در متن رابطه‌ی درمانگر می‌تواند به رشد عاطفی در طول زمان منجر شود.

معایب احتمالی رواندرمانی تحلیلی

به مانند تمام روش‌های درمانی، موارد بالقوه‌ای وجود که می‌تواند ناخوشایند باشد. هزینه‌های مالی این روش درمانی می‌تواند بالا باشد. هزینه‌ها غالباً مهمترین دغدغه‌ی افرادی است که وارد رواندرمانی تحلیلی می‌شوند.

همچنین این روش درمانی منتقدانی دارد که معتفدند رواندرمانی تحلیلی وقت‌گیر، گران و به طور کلی بی‌اثر است. برخی مانند نوام چامسکی و کارل پوپر اظهار داشته‌اند که روانکاوی فاقد مبنای علمی است. البته این تصورات غلط غالباً به برخی کاربردهای پیشین روانکاوی مرتبط است.

رواندرمانی تحلیلی برای چه مشکلاتی موثر است؟

رواندرمانی تحلیلی ممکن است برای درمانی تعدادی از شرایط مختلف روانشناختی استفاده شود، از جمله:

وسواس فکری و عملی، افسردگی، اختلالات روان-تنی، فوبیا، اضطراب، مشکلات مرتبط با هویت، کشمکش‌های عاطفی یا تروماها، رفتارهای خودتخریب‌گرانه، مسائل مرتبط با رابطه و مشکلات جنسی.

افرادی که احتمالاً از این روش درمانی بهره می‌برند اغلب افرادی هستند که مدت زیادی این علائم را داشته‌اند و از روش‌های دیگر درمانی نیز نتیجه‌ای نگرفته‌اند.

میزان موفقیت رواندرمانی تحلیلی

در حالی که برخی از منتقدان میران موفقیت رواندرمانی تحلیلی را تمسخر می‌کنند، تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که این روش درمانی می‌تواند یک روش بسیار موثر برای طیف وسیعی از مسائل باشد. مطالعات نشان می‌دهند که رواندرمانی تحلیلی منجر به بهبودهای پایدار در علائم جسمانی، افسردگی، کیفیت روابط و علائم اضطرابی دارد. افرادی که تحت رواندرمانی تحلیلی قرار می‌گیرند دستاوردهای درمانی را حفظ می‌کنند و حتی پس از پایان درمان نیز به پیشرفت خود ادامه می‌دهند.

پژوهشی که در سال ۲۰۱۰ در نشریه‌ی روانشناس آمریکایی منتشر شده نشان می‌دهد که رواندرمانی تحلیلی به اندازه‌ی سایر درمان‌های مبتنی بر شواهد اثرگذار است.

چه چیزی روان‌درمانی تحلیلی را از سایر روش‌های درمانی متفاوت می‌کند؟

مروری بر تحقیقات مبتنی بر مقایسه‌ی رویکردهای تحلیلی با درمان شناختی رفتاری (CBT)، هفت ویژگی را شناسایی کرده است که رویکرد روانکاوی را از دیگر روش‌ها متمایز می‌کند:

تمرکز بر احساسات و نحوه بیان آنها. در جایی که CBT متمرکز بر شناخت و رفتار است، روانکاوی طیف کاملی از احساسات را که یک بیمار تجربه می‌کند کشف  و واکاوی می‌کند.

واکاوی اجتناب مردم از احساسات، افکار و موقعیت‌های خاصی که باعث ناراحتی آنها می‌شود. درک آنچه که بیماران از آن اجتناب می‌کنند می‌تواند به درمانگر و مراجع کمک کند تا کشف کنند که چرا چنین اجتنابی در زندگی مراجع نقش بازی می‌کند.

شناسایی الگوهای تکرار شونده در افکار، احساسات و رفتارها. در بسیاری موارد، مردم از این اعمال تکراری آگاهی دارند اما ممکن است نتوانند از چنین الگوهای ناسالم یا مخربی خارج شوند. در برخی مواقع، بیماران اساساً از چگونگی تأثیر چنین الگوهایی بر رفتارهای خود آگاهی ندارند.

تأکید بر صحبت در مورد تجربیات گذشته. سایر روش‌های درمانی بیشتر در اینجا و اکنون یا نحوه تأثیر افکار و رفتارهای فعلی بر عملکرد بیمار تمرکز دارند. رویکرد روانکاوی به بیمار کمک می‌کند تا گذشته‌ی خود را کشف کند و بفهمد که چگونه بر حال و آینده تأثیر می‌گذارد.

کاوش در روابط بین فردی. از طریق فرایند درمان و فهم پویایی ارتباطی بین روانکاو و مراجع، بیماران قادر به کشف روابط خود با دیگران، چه فعلی و چه گذشته می‌شوند.

تمرکز بر رابطه درمانی. از آنجا که روانکاوی درمانی بسیار شخصی است، رابطه بین درمانگر و بیمار بخش مهمی از روند درمان است.

کاوش در زندگی فانتزی‌های بیمار. در مواردی که سایر روش‌های درمانی اغلب دارای ساختار و هدف‌گرا هستند، درمان روانکاوی به بیمار امکان می‌دهد آزادانه کاوش کند. بیماران آزاد هستند که صدای ترس‌ها، آرزوها، رویاها و سایر مواردی را که قبلاً هرگز در مورد آنها صحبت نکرده‌اند، ابراز کنند.

چگونه یک رواندرمانگر تحلیلی پیدا کنیم؟

اگر فکر می‌کنید رواندرمانی تحلیلی برای شما مناسب است، اولین قدم جستجوی یک درمانگر متخصص در این حوزه است. برای یافتن یک رواندرمانگر تحلیلی واجد شرایط، به سه چیز توجه کنید. یک اینکه درمانگر آموزش کافی در این حوزه دیده باشد. دانشگاه‌ها رواندرمانگر تحلیلی پرورش نمی‌دهند و رواندرمانگران تحلیلی پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه، در انستیتوهای مختص آموزش روانکاوی آموزش می‌بینند. همینطور در نظر داشته باشید که رواندرمانگر مورد نظر خود روانکاوی شده باشد. رواندرمانی تحلیلی روشی بسیار شخصی است و اگر درمانگر مورد نظر خود درمان نشده باشد ممکن است به شما آسیب برساند. سوم اینکه درمانگر مورد نظر حتماً سوپروایزر داشته باشد. رواندرمانی تحلیلی روشی بسیار درگیرکننده است و گاهی درمانگر ممکن است متوجه وضعیتی که در جلسه پیش آمده نشود و راهنمایی گرفتن از یک سوپروایزر به او کمک می‌کند که چنین وضعیت‌هایی را درک کند.

ما به شما پیشنهاد می‌کنیم نگاهی به رواندرمانگران تحلیلی کلینیک روانکاوی تداعی (از اینجا) بیاندازید. آنها رواندرمانگرانی حرفه‌ای هستند که آموزش کافی دیده‌اند، خود درمان شده‌اند و از راهنمایی‌های سوپروایزران‌شان بهره می‌برند.