رؤیاها به ما کمک میکنند که با جهان درونی خود ارتباط برقرار کنیم.
پنج پرسش که به شما کمک میکنند معنایی برای رؤیاهای خودتان بیابید.
۴ نوامبر، ۱۲۲امین سالگرد انتشار کتاب زیگموند فروید به نام تأویل رؤیاها است، شاهکاری از او که اهمیت رؤیاها در زندگی روزمرهی ما را به ارمغان آورد. بیش از یک قرن بعد، آیا اثر فروید مرتبط باقی مانده است؟ ارزش تأویل رؤیا در زندگی معاصر چیست؟
فروید به ما آموخت که تصاویر رؤیا میتوانند به ما کمک کنند تا بر افکار، احساسات و آرزوهایمان تمرکز و با آنها ارتباط برقرار کنیم. امروزه، فرهنگ ما به طور گستردهای از دنیای درونی به سوی دنیای بیرونی فیلم، ویدئو و دنیای مجازی بر انواع دستگاههای «هوشمند» روی برگردانده است. تصاویر رؤیا در مقایسه با تصاویری که میتوان در دستگاههای خود داشت، کمرنگ میشوند. اما تمرکز بیش از حد بر دنیای خارجی باعث شده است که انسانها ارتباط مهمی را با خودشان از دست بدهند.
گویا رؤیاها مرکزیت خود در درمان را از دست دادهاند. با این حال، علاقه به رؤیاها در درمان روانکاوی هنوز میتواند عمیقاً بامعنا باشد. همه رؤیا میبینند و ماجراهای شبانهی خصوصی ما هنوز میتوانند باریکهای از قلمروی گستردهی تخیل و تفکر خلاق را که موهبت هر انسان است، آشکار کنند. صحبت کردن با هم در مورد رؤیاها در رواندرمانی یکی از ارزشمندترین و ویرانگرترین فعالیتهاست: درون فرهنگی که جهان تجربهی درونی در آن بیارزش میگردد، تحلیل رؤیا بر دیدگاه غیرتجاری نسبت به زندگی تأکید میکند.
رؤیاها، حتی بدون کمک رواندرمانگر، کمکهای رایگانی برای رؤیابین فراهم میکنند. رؤیاها زمینهای برای تجربیات روزانهی شما ارائه میدهند. آنها ایدهها، افکار و خاطرات را گسترش میدهند. برای آینده تمرین میکنند. برای مشکلات آتی آماده میشوند؛ تروما را ملایم میکنند، بهبود میبخشند یا تکرار میکنند؛ به یادآوری اشخاص، اماکن و تجربیات از دست رفته کمک میکنند؛ نتایج بدیل را به تصور درمیآورند؛ راههای نرفته را کاوش میکنند؛ و به رؤیابین اجازه میدهند تا افکار تابو را بدون این که هیچ کس تماشا، قضاوت یا نقد کند مورد کند و کاو قرار دهد.
رؤیاهای ما میتوانند خواهشها را در یک زندگی دردناک و دشوار به انجام برسانند. آنها میتوانند از سطح زیرین به امور بخندند. آنها میتوانند تصاویری از یک دوران بهتر یا بدتر را به منظور تأمین تعادل برای زندگی آگاهانهی ما فرا بخوانند. و از همه مهمتر، آنها نظری اجمالی به توانایی ذهن برای بازی، تخیل، آمادگی، یادسپاری و حتی امر غیرمنطقی ارائه میکنند: سویهی چرند، مسخره، احمقانه، هنری، و دیوانهوار از وجود خود ما. رؤیاها همچنین میتوانند ما را بترسانند و اغلب به ما میآموزند که تجربیات کابوسوار تحملناپذیر را انتظار داشته باشیم، به خاطر سپاریم، و از آنها جان به در بریم.
درون فرهنگی که جهان تجربهی درونی در آن بیارزش میگردد، تحلیل رؤیا بر دیدگاه غیرتجاری نسبت به زندگی تأکید میکند.
برای ارائهی این مزایا، لزومی ندارد که رؤیاها به خاطر آورده شوند یا در درمان بر رویشان «کار» شود. فقط حدود ۱۰ درصد از رؤیاهای ما به خاطر میآیند. به نظر میرسد طبیعت احتیاج دارد که ما صرفا رؤیا ببینیم و نه لزوما چنین سفرهای شبانهای را به زیر نور آفتاب بیاوریم. شاید بدون این که ذهن غیرمنطقی و رؤیایی ما پیدایش شود، به اندازهی کافی ماده خام داریم تا هشیار در موردشان فکر کنیم.
اگر چه لازم نیست رؤیاها به خاطر آورده شوند تا مفید باشند، اما رؤیاهایی که گاه به گاه یادآوری میشوند میتوانند برای زندگی روزمرهی ما حقیقتاً مفید واقع شوند، و میتوانند به تأمل بر عملکردهای درونی ما کمک کنند. اگر میخواهید رؤیاهای خود را کاوش کنید و ببینید که چگونه میتوانند به شما کمک کنند، برخی ایدهها را در این جا آوردهایم:
- مدتی بخوابید.
- به محض این که از خواب بیدار شدید به سراغ تلویزیون یا گوشی هوشمند خود نروید.
- پیش از این که رؤیاها به جهان خودشان بگریزند، یادداشتشان کنید.
- اجازه دهید آنها در طول روز در ذهن شما بازی کنند.
- سرعت را پایین بیاورید و تلاش کنید به ذهن رؤیابین باستانی خود که ممکن است به سرعت کامپیوتر کار نکند احترام بگذارید.
- به خودتان اجازه ندهید که صرفا بر «یافتن معنی» تمرکز کنید.
اکثر رؤیاها حاوی معانی متعدد هستند. بنابراین به جای این که به دنبال معنایی خاص بگردید، این پنج سوال را از خودتان بپرسید:
- رؤیا به شما چه حسی داد؟
- شما را به یاد چه چیزی میاندازد؟
- آیا رؤیا تلاش میکند در مورد روز قبل یا روز پیش رو به شما چیز باارزشی بگوید؟
- آیا هر یک از اشخاص یا حیوانات یا ارواح در رؤیا، معنای ویژهای دارد؟
- و تلاش دارند چه چیزی را به شما منتقل کنند؟
با تشکر از شما، زیگموند فروید، که حیرت، جادو، و واقعیت رؤیاها را به دوران مدرن ما آوردید. روانکاوهای معاصر میتوانند به نظریههای تأویل رؤیاها بیفزایند، از آنها تفریق کنند و با آنها بازی نمایند، اما اثر انقلابی فروید همچنان تعیین میکند که ما چگونه اهمیت رؤیاها را درک میکنیم. هر چه بر تأثیرات این اثر بزرگ تأکید شود باز هم کم است.
این مقاله با عنوان «Dreams Help Us Connect With Our Inner World» در سایت Psychology Today منتشر شده و توسط تیم تداعی ترجمه شده و در تاریخ ۷ اردیبهشت ۱۳۹۷ در بخش مجله وبسایت گروه روانکاوی تداعی منتشر شده است. |