یادداشت ویراستار جدید مجموعه آثار فروید در باب اصطلاح Phantasie [فانتزی]

یادداشت ویراستار جدید مجموعه آثار فروید در باب اصطلاح Phantasie [فانتزی]

• ۳ خرداد ۱۴۰۴
• دانشنامه

یادداشت ویراستار جدید مجموعه آثار فروید در باب اصطلاح Phantasie [فانتزی][۱]

فروید از ابهام این اصطلاح آلمانی که طیفی از معانی روزمره و فنی را دارد بهره می‌بُرد. لاپلانش[۲] و پونتالیس[۳] دربارهٔ پیچیدگی استفادهٔ فروید از آن به تفصیل بحث کرده‌اند (۱۹۶۸، جاهای مختلفی از متن، ۱۹۷۳، ۳۱۴-۳۱۹؛ همچنین رجوع کنید به لاگاش[۴]، ۱۹۶۴؛ سندلر[۵] و ناگرا[۶]، ۱۹۶۴؛ سیگال[۷]، ۱۹۶۴).

پیشنهاد ایزاکس[۸] (۱۹۴۸، ۸۰) این است که «تمایزی باید قائل شد بین مفهوم تخصصی روانکاوانهٔ phantasy [فانتزی] – که اساساً بر محتوای ذهنی ناخودآگاه دلالت دارد و ممکن است خودآگاه بشود یا نشود – و کلمهٔ روزمرهٔ fantasy [خیال‌پردازی] – که به معنای رؤیاهای روزانه و تخیلات خودآگاه و مواردی از این دست است». لاپلانش و پونتالیس (۱۹۷۳، ۳۱۸) استدلالی خلاف این دارند. آن‌ها می‌گویند که همچین تمایزی در مفهوم‌پردازی فروید از Phantasie [فانتزی] وجود ندارد و نگاه پس‌نگرانه[۹] به ترجمهٔ آن می‌تواند باب را برای «دلبخواهی‌ترین تفاسیر» باز کند (همان؛ همچنین رجوع کنید به لاپلانش و پونتالیس، ۱۹۶۸، II، ۲۴). مور[۱۰] و فاین[۱۱] (۱۹۹۰، ۱۰۸) در دایره‌المعارف اصطلاحات و مفاهیم روانکاوانه‌شان به طرز حیرت‌انگیزی فقط می‌گویند که «fantasy … در بریتانیای کبیر phantasy نوشته می‌شود».

اغلب نویسندگان آمریکایی صرفاً از املای آن با «f» استفاده می‌کنند (رایکافت[۱۲]، ۱۹۶۸، ۵۰، ۱۱۸؛ لاپلانش و پونتالیس، ۱۹۷۳، ۳۱۵). اما در سراسر ترجمهٔ ویراست استاندارد از املای آن با «ph» استفاده شده است. با این‌که نتیجتاً کلمهٔ «fantasy» هیچ‌کجای ویراست استاندارد نیامده است (رجوع کنید به گاتمن[۱۳] 1984، ۲، ۶۷۴، ۴، ۸۲۰) اما مسألهٔ تفسیر به رأی به کلی برطرف نشده است. استریچی[۱۴] گاهی Phantasie [فانتزی] را به اصطلاحات انگلیسی دیگری ترجمه کرده است. ترجمهٔ عنوان مقالهٔ «Der Dichter und das Phantasieren» فروید (e۱۹۰۸) « Creative Writers and Daydreaming» [نویسندگان خلاق و رؤیای روزانه] میزان بغرنج بودنِ مسألهٔ مورد بحث را نشان می‌دهد. ماهونی[۱۵] (b۱۹۹۴) می‌گوید که فروید در این مقالهٔ مذکور صراحتاً به کلِ مجموعه کنش‌های فانتزی اشاره کرده است و رؤیاورزی روزانه فقط یکی از آن‌ها است (ذکر این می‌تواند جالب باشد که استریچی پیش از چاپ ویراست استاندارد این مقالهٔ مذکور را، در اَسناد منتشر نشدهٔ مربوط به ویراست استاندارد، تحت عنوان کاری مخفف «Poet & Phant» [شاعر و فانتزی] فهرست‌بندی کرده بود). ذکر این هم می‌تواند جالب باشد که فروید معمولاً وقتی به انگلیسی می‌نوشت برای املای کلمهٔ «phantastic» [خارق‌العاده، شگفت‌انگیز] از «ph» استفاده می‌کرد (رجوع کنید به فروید، b۱۹۲۱؛ ویراست استاندارد، جلد ۱۸، ۲۷۱ / ویراست استاندارد بازبینی‌شده، جلد ۱۸، ۲۶۲، و نامه‌اش در تاریخ دوم آگوست ۱۹۱۲ به جونز، پاسکاوسکِس[۱۶]، ۱۹۹۳، ۱۵۱).

[۱] . ویراست استاندارد مجموعه آثار روان‌شناختی زیگموند فروید (SE) به سرویراستاری جیمز استریچی تا سال ۲۰۲۴ نسخهٔ معیار آثار فروید به زبان انگلیسی حساب می‌شد اما اکنون بازبینی جدیدی روی این اثر انجام شده است و حالا این مجموعهٔ جدید یعنی ویراست استاندارد بازبینی‌شدهٔ مجموعه آثار روان‌شناختی زیگموند فروید (RSE) است که دیگر نسخهٔ انگلیسی معیار آثار فروید حساب می‌شود. این مجموعهٔ جدید حاصل کار سی سالهٔ مارک سولمز روی این متن ۲۴ جلدی است که او به درخواست انستیتو روانکاوی لندن، متولی معنوی ویراست استاندارد، عهده‌دارش شده بود. این بازبینی تا حدود زیادی مؤید رویکرد جیمز استریچی و همکارانش در ترجمهٔ فروید است اما بعضی مکتوبات فروید که در زمان استریچی دسترسی به آن‌ها وجود نداشت به آن اضافه شده است و یک سری ویرایش‌های علمی و فنی روی آن صورت گرفته است. مارک سولمز دربارهٔ برخی اصطلاحات تخصصی فروید که ترجمه‌شان در بین روانکاوان مجادله‌آفرین شده است یادداشت‌هایی نوشته است.

[۲] . Laplanche

[۳] . Pontalis

[۴] . Lagache

[۵] . Sandler

[۶] . Nagera

[۷] . Segal

[۸] . Isaacs

[۹] . retrospective

[۱۰] . Moore

[۱۱] . Fine

[۱۲] . Rycroft

[۱۳] . Guttman

[۱۴] . Strachey

[۱۵] . Mahony

[۱۶] . Paskauskas