لغزش‌ها (ادامه) | زیگموند فروید

لغزش‌ها (ادامه) | زیگموند فروید

• ۲۲ دی ۱۴۰۰
• زیگموند فروید, مختص اعضای ویژه

لغزش‌ها (ادامه)

مجموع چهار درس‌گفتار ابتدایی پیرامون لغزش‌ها

خانم‌ها و آقایان – در سخنرانی قبلی به این ایده رسیدیم که لغزش‌ها نه به دلیل ایجاد اختلال در عملکردِ مورد نظر، بلکه آنها را بابت خودشان و تاثیری که ایجاد می‌کنند، بررسی می‌کنیم؛ و به نظر می‌رسد که در موارد خاص، آن تاثیر است که معنی و مفهوم آنها را آشکار می‌کند. سپس، نشان دادیم که اگر بتوان در مقیاس گسترده‌تری به این نتیجه رسید که لغزش‌ها معنی و مفهوم خاص خودشان را دارند، بررسیِ معنی آنها جالب‌تر از بررسیِ شرایطی می‌شود که در آن به وقوع پیوسته‌اند.

بیایید یک بار دیگر در مورد درکی که از «معنی و مفهوم»[۱] یک فرآیند روانی داریم، به توافق برسیم. منظور ما چیزی جز مقصود و نیتِ به کارگیری و موقعیت آن در یک پیوستگی روانی[۲] نیست. در بیشتر پژوهش‌های ما، می‌توانیم از «نیت» یا «هدف» به جای «معنی» و مفهوم استفاده کنیم[۳]. پس آیا صرفاً یک توهم فریبنده یا تمجید شاعرانه از لغزش‌ها است که فکر می‌کنیم قصد و نیتی در آنها تشخیص داده‌ایم؟

ما همچنان لغزش‌های زبان را به عنوان نمونه در نظر خواهیم گرفت. اگر اکنون نگاهی به تعداد قابل توجه مشاهداتی از این نوع بیندازیم، دسته‌بندی کاملی از مواردی را خواهیم یافت که در آنها، نیت، و معنای لغزش به وضوح قابل مشاهده است. مهم‌تر از همه اینکه، مواردی هستند که در آنها، مخالفِ آنچه مورد نظر بود، به وقوع می‌پیوندد. رئیس مجلس عوام در سخنرانی افتتاحیه گفت: «من پایان جلسه را اعلام می‌کنم» این جمله کاملاً بدون ابهام است. معنی و نیت لغزش زبانیِ او این بود که می‌خواست جلسه را تعطیل کند.

[۴]“Er sagt es ja selbst” وسوسه می‌شویم که این گونه نقل قول کنیم: فقط باید سخنانش را بپذیریم.