روان‌کاوی چه چیزی نیست؟

روان‌کاوی چه چیزی نیست؟

• ۱ آذر ۱۴۰۰
• مختص اعضای ویژه

این گزاره‌ی به‌ظاهر ساده در مورد چیستی روان‌کاوی، نیازمند کاوشی عمیق در تاریخ و پایه‌های روان‌کاوی است. هر چند اصولاً سؤالی که از دل یک «نفی» بربیاید، می‌تواند سؤال خطرناکی باشد، از این بابت که ممکن است تلاشی برای انسداد باشد تا گشایش. این متن تلاشی‌ست تا از دل این نفی، گشایش ایجاد کند.

به لحاظ تاریخی، می‌توان این موضوع را از زمانی ردگیری کرد که فروید و تعدادی از نزدیک‌ترین شاگردانش تلاش کردند یک «حلقه‌ی درونی» (Inner Circle) یا «کمیته مخفی» (Secret Committee) تشکیل دهند که اعضای آن یکدیگر را به عنوان نگهبانان روان‌کاوی می‌شناختند؛ یعنی آنها حق داشتند در صورت لزوم اعلام کنند: «این روان‌کاوی نیست».

ایده‌ی کمیته‌ی مخفی را ارنست جونز به فروید پیشنهاد داد. او پیشنهاد داده بود که با تشکیل این حلقه‌ی مخفی، می‌توانند در خصوص هر موضوعی مبنی بر انحراف از «اصول نظریات روان‌کاوی» بحث کنند. در آن زمان اعضای اصلی این حلقه متشکل از جونز، شاندور فرنتسی، اتو رنک، هانس زاکس و کارل آبراهام بود که بعدها مکس ایتینگتون نیز به آن‌ها اضافه شد. این حلقه در سال ۱۹۲۴ به خاطر اختلاف‌هایی که بین اتو رنک و شاندور فرنتسی بود منحل شد و همان سال با جایگزینی آنا فروید به جای اتو رنک دوباره احیا و به کار خود ادامه داد.