بینش، تأویل انتقال و تغییر درمانی در روان‌‌درمانی تحلیلی اختلال شخصیت مرزی

گلن اُ. گابارد^[۱]
مردی هوروویتز^[۲]

منتشر شده در مجله آمریکایی روانپزشکی^[۳]،۱۶۶:۵ ، می ۲۰۰۹

«خانم الف» زنی مجرد و ۲۳ ساله با اختلال شخصیت مرزی است. پس از آنکه وارد دفتر درمانگر می‌شود، درباره‌ی ماجرایی ناراحت کننده صحبت می‌کند. او در فروشگاه خرده فروشی بر سر فروشنده فریاد کشیده بود چرا که فروشنده از قبول کارت اعتباری او برای پرداخت کالاهایی که می‌خواست بخرد، امتناع کرده بود. خانم الف متوجه شده بود هنگامی که فریاد می‌کشید همه در فروشگاه به او زل زده بودند و او خود را مضحکه جمع کرده بود. خانم الف گفت که قصد فریاد و داد و قال نداشته اما فروشنده با او بی ادبانه رفتار کرده ‌است.

درمانگر برای روشن کردن ابعاد ماجرا از او پرسید: «آیا این قانون فروشگاه بود که کارت اعتباری را نمی‌پذیرفت یا مساله این بود که کارت اعتباری تو را قبول نمی‌کرد؟»

خانم الف احساس کرد که درمانگر می‌خواهد به او القا کند که او زیاده از حد واکنش از خود نشان داده است. از این رو عصبانی شد و گفت: «چه فرقی می‌کند؟ حتی اگر این قانون فروشگاه بود و به من مربوط نمی‌شد او همچنان باید مودب می‌بود!»

آزردگی خانم الف حالا به خشمی انفجاری بدل شده بود. او بر سر درمانگر فریاد کشید: «معلوم است که تو علاقه‌ای به همدلی با احساس تحقیر شدگی من نداری و تنها برایت مهم است که از این سر دربیاوری که من چگونه باعث کل ماجرا شده‌ام! واضح است که تو به من اهمیتی نمی‌‌دهی و فقط برایت مهم است که تا جایی که می‌توانی از سرمایه اعتماد من پول دربیاوری! گاهی فکر می‌کنم تو سعی می‌کنی با آزارهایت حال مرا بدتر کنی تا زمان بیشتری مرا در درمان نگه داری!»

درمانگر تلاش کرد تا توضیح دهد که در پی آن نبوده که او را سرزنش کند بلکه تنها می‌خواسته جزئیات بیشتری را از وضعیت به دست آورد. درمانگر پس از لحظه‌ای مکث گفت: «به نظر می‌رسد که همان اتفاقی که در فروشگاه خرده فروشی افتاده بود اینجا با من در حال رخ دادن است. تو انگیزه‌های شرورانه‌ای را به من نسبت می‌دهی که به هیچ وجه منظور من نبوده است. تو خودت را با برداشت‌های غیر واقعی از تعاملاتی که واقعا اینجا وجود ندارند، ناراحت و درمانده می‌‌کنی.»

تأویل انتقال و رابطه‌ی درمانی

درمانگر در این موقعیت با وضعیت دشوار آشنایی رو به رو است. او در حال مواجهه با خشم شدید انتقالی است که بر اساس آنچه او احساس می‌کند، برآمده از سوء برداشت مراجع است. برخی از تحقیقات نشان از آن دارد که بیماران با اختلال شخصیت مرزی بر خلاف گروه مقایسه، به چهره خنثی کیفیات منفی نسبت می‌دهند و ممکن است آن را تهدید کننده و شرورانه ادراک کنند. با وجود این، این انتخاب که آیا باید با تأویل انتقال واکنش هیجانی بیمار را خطاب قرار داد یا نه درمانگر را در یک دو راهی قرار می‌دهد. اگرچه تأویل انتقال برای لحظه‌ی «اینجا و اکنون» مفید است با این‌همه می‌تواند به شکل انتقادی تجربه شود که برانگیزاننده‌ی خشمی به مراتب شدیدتر از خشم اولیه‌‌ای است که قرار بود با تأویل انتقال به آن پرداخته شود.