در باب انتقال-متقابل

در باب انتقال-متقابل

• ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۱
• روابط اُبژه‌ای, مختص اعضای ویژه

در باب انتقال–متقابل[۱]

این یادداشت کوتاه در باب انتقال متقابل، برآمده از مشاهدات خاصی‌ست که من در سمینارها و روانکاوی­‌های تحت نظارتم داشته­‌ام. من از این باور گسترده در میان داوطلبین روانکاوی شگفت‌زده شدم مبنی بر اینکه انتقال متقابل چیزی جز خاستگاه دردسر نیست. بسیاری از داوطلبین وقتی از احساسات‌شان نسبت به بیماران خود آگاه می‌­شوند، می‌­ترسند و احساس گناه می‌­گیرند و در نتیجه بر اجتناب از هرگونه واکنش عاطفی متمرکز می‌شوند و تلاش می‌کنند کاملاً بی‌احساس و «منفصل» از بیمار شوند.

وقتی سعی کردم خاستگاه این «انفصال» در تحلیل‌گر را ردگیری کنم، دریافتم که پیشینه‌ی پژوهشی ما در واقع حاوی توصیفاتی از کار تحلیلی‌ست که می‌تواند این تصور را ایجاد کند که یک تحلیل‌گر خوب چیزی فراتر از یک خیرخواهی یک‌نواخت و ملایم نسبت به بیماران خود احساس نمی‌کند، و اینکه هر ریز موجی از جریان­‌های احساسی در این سطح صاف، نشان‌دهنده اختلالی‌ست که باید بر آن غلبه کرد. این برداشت نادرست ممکن است برآمده از برخی اظهارات فروید باشد، مانند مقایسه موقعیت یک درمانگر با وضعیت ذهنی جراح در حین عمل، یا تشبیه او به چیزی مثل آینه. حداقل این­‌ها چیزهایی هستند که در بحث در باب ماهیت انتقال متقابل به ذهن من آمده است.

از سوی دیگر، یک مکتب فکری مخالف نیز وجود دارد، مانند مکتب فکری فرنتسی، که نه تنها اذعان می­‌کند تحلیل‌گر دارای طیف گسترده­‌ای از احساسات نسبت به بیمار است، بلکه توصیه می‌­کند که گاه تحلیل‌گر آن‌ها را بی­‌پرده بیان کند. آلیس بالینت[۲] در مقاله‌ی صمیمانه‌ی خود «رسیدگی به انتقال بر اساس تجربیات فرنتسی[۳]» (نشریه‌ی بین­‌المللی روانکاوی، جلد ۱۹، ۱۹۳۶)، پیشنهاد کرد که چنین صداقتی از سوی تحلیل‌گر مفید و در راستای در نظر گرفتن حقیقتی ذاتی در روانکاوی است. در عین حال که من نگرش او را تحسین می­‌کنم، نمی‌توانم با نتیجه­‌گیری­‌هایش موافق باشم. تحلیل‌گران دیگر دوباره ادعا کرده‌اند که وقتی تحلیل‌گر احساسات خود را به بیمارش بروز می‌­دهد، «انسان‌تر» می‌شود و به او کمک می‌کند تا یک رابطه «انسانی» با بیمار ایجاد کند.

عمداً در  این مقاله، از اصطلاح «انتقال متقابل» برای پوشش دادن تمام احساساتی که تحلیل‌گر نسبت به بیمار خود تجربه می‌­کند، استفاده می‌­کنم. ممکن است ادعا شود که این شکل استفاده از این اصطلاح صحیح نیست و انتقال متقابل صرفاً به معنای انتقال از سوی تحلیل‌گر است. با این حال، گمان می­‌کنم که پسوند «متقابل» بر عوامل بیشتری دلالت دارد.