دربارهٔ حمل و دربرگیری، بودن و رؤیابینی | تامس آگدن

• ۱۱ آبان ۱۴۰۴
• تامس آگدن, مختص اعضای ویژه

دربارهٔ حمل و دربرگیری، بودن و رؤیابینی

مفهوم «حمل»[۱] در آثار وینیکات و ایدهٔ «ظرف-مظروف»[۲] در آثار بیون، برای هر یک از این دو تحلیل‌گر، از مهم‌ترین مشارکت‌های آنها در تفکر روان‌کاوانه به شمار می‌آید. از این‌رو، مایهٔ شگفتی است که این دو دستگاه مفهومی تا این اندازه به‌غلط فهم شده و با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند.

در این مقاله، نویسنده جنبه‌های اساسی هر یک از این مفاهیم را همان‌گونه که خود درک می‌کند تبیین می‌نماید و شیوه‌ای را که در کار بالینی خویش از آن‌ها بهره می‌گیرد نشان می‌دهد. به‌زعم نویسنده، حمل در وینیکات مفهومی هستی‌شناختی[۳] است که بیش از هر چیز با «بودن» و نسبت آن با «زمان» سر و کار دارد. در آغاز، مادر استمرار بودن نوزاد را تا اندازه‌ای از طریق محافظت از او در برابر جنبهٔ «غیر من»[۴] زمان حفظ می‌کند. بالندگی[۵] دربرگیرندهٔ درون‌فکنی تدریجیِ توانایی مادر در حمل استمرار بودنِ کودک در گذر زمان و دگرگونی‌های عاطفی است.

در مقابل، ایدهٔ بیون از «ظرف-مظروف» به‌طور مرکزی با فرایندِ پردازش[۶] یا «رؤیابینی»[۷] افکار برآمده از تجربهٔ عاطفی زیسته سروکار دارد. این مفهوم به پویاییِ تعاملی میان افکار عمدتاً ناهشیار (مظروف‌ها) و ظرفیت رؤیابینی و تفکر آن افکار (ظرف‌ها) می‌پردازد.

کلمات کلیدی: وینیکات، بودن، حمل، بیون، ظرف، مظروف، رؤیابینی، زمان

مفهوم وینیکات از «حمل» و ایدهٔ بیون از «ظرف-مظروف» (با آن‌که در متون روان‌کاوی اغلب به جای یکدیگر به‌کار می‌روند) به نظر من هر یک به جنبه‌ای متفاوت از تجربهٔ انسانی اشاره دارند و گونه‌ای متمایز از تفکر تحلیلی را دربرمی‌گیرند. اشتباه گرفتن این دو مفهوم، خطر از دست دادنِ آن چیزی را در پی دارد که در دیدگاه‌های روان‌کاوانهٔ وینیکات و بیون اصیل و مهم است.