وضعیت‌های تروماتیک در بیماران نارسیسیستیک

وضعیت‌های تروماتیک در بیماران نارسیسیستیک

• ۸ مهر ۱۳۹۹
• روانشناسی خود, مختص اعضای ویژه, نارسیسیزم, هاینتس کوهوت

وضعیت‌های تروماتیک در بیماران نارسیستیک

با توجه به این واقعیت که در اکثریت بیماران نارسیستیک، ساختار خنثی‌سازی پایه‌ای روان رشد ناکافی داشته است، این بیماران علاوه بر گرایش به جنسی‌سازی نیازها و تعارضات‌شان، تعداد دیگری از نقایص کارکردی هم بروز می‌دهند.

آنها به راحتی آسیب می‌بینند و اذیت می‌شوند، به سرعت دچار بیش تحریکی شده و ترس‌ها و نگرانی‌هایشان گسترش پیدا می‌کند و گویا مرزی ندارد. برای همین است که، تعجبی ندارد که در طول تحلیل (همانطور که در زندگی روزمره آنها نیز چنین است) این بیماران سوژه‌هایی برای تجربه مکرر وضعیت‌های تروماتیک هستند. در چنین زمان‌هایی، تمرکز تحلیل موقتاً و به صورت تقریباً انحصاری به سمت در نظر گرفتن سنگین شدن بار روان، یعنی در نظر گرفتن عدم تعادل روانی-اقتصادی موجود، تغییر جهت می‌یابد.

برخی از این وضعیت‌های تروماتیک حقیقتاً با توجه به وقایع بیرونی رخ می‌دهند. از آنجایی‌که این عوامل تسریع‌کننده هر چیزی هستند که اضطراب، دلهره، نگرانی، و مسایلی از این دست را در هر فردی افزایش می‌دهد، نکته‌ای نیست که به طور خاص درباره آن بحث کنیم به جز تاکید دوباره روی اینکه درباره‌ی این حالت روان در افراد با اختلال شخصیت نارسیستیک، عدم میانه‌روی در واکنش نشان دادن، شدت ناراحتی، و فلج موقتی کارکردهای روان است که قابل توجه‌اند، نه خود محتوای آن رخداد تسریع‌کننده. تنها یک رویداد تسریع‌کننده هست که من می‌خواهم به طور خلاصه به آن اشاره کنم چون به خوبی شدت اختلال و رنگ و بوی روانشناختی این تجربه را شفاف می‌کند: the faux pas (این اصطلاح اشاره به حرف یا عملی شرم‌آور در موقعیتی اجتماعی دارد. م.). بسیاری اوقات، (به خصوص در مراحل اولیه تحلیل شخصیت‌های نارسیستیک) بیمار با حس شرم زیاد و اضطراب به خاطر فاکس-پسی که احساس می‌کند مرتکب شده‌ است[۱] به جلسه می‌آید. تجربه فاکس-پس در این مثال‌ها نمایان است: مثلاً فرد جوکی را گفته و بعد متوجه شده در جای نامناسبی بوده، در شرکت خیلی زیاد درباره‌ی خودش حرف زده، به طور نامناسبی لباس پوشیده و … . وقتی این رویدادها با جزئیات بررسی می‌شوند، دردناک بودن بسیاری از این موقعیت‌ها به خاطر این مسئله است که درست در لحظه‌ای که بیمار بیشترین آسیب‌پذیری را داشته، یعنی در لحظه‌ای که او در فانتزی‌هایش بیشترین انتظار را داشته تا بدرخشد و پیش‌بینی می‌کرده که تحسین شود ناگهان و بدون انتظار، طرد شده است. (شرمی که بعد از فاکس-پس تجربه می‌شود شبیه شرمی است که یک نفر وقتی دچار لغزش کلامی می‌شود تجربه می‌کند. و علتش تا حدی به این خاطر است که ناگهان، روان خود فرد به تشخیص دردناک نارسیسیستیکی می‌رسد که در کنترل فرد نبوده، یعنی در قلمروایی بوده که فرد باور داشته یک چیرگی بی چون و چرایی در آن دارد). بیمار نارسیستیک تمایل دارد نسبت به خاطره‌ی فاکس-پس با شرم و خودتنبیهی خیلی زیاد واکنش نشان دهد. ذهنش بارها و بارها به آن لحظه‌ی دردناک برمی‌گردد و تلاش می‌کند واقعیت آن حادثه را به صورت جادویی پاک کند. به طور همزمان بیمار احتمالاً به منظور پاک کردن خاطره‌ی آزاردهنده به این روش، با خشم آرزو می‌کند که از شر خودش خلاص شود.