تفسیر (تاویل) چیست؟

الف) تفسیر روانکاوی

فرایندی که از طریق کاوش تحلیلی، معنای پنهان در گفته‌ها و رفتار فرد را آشکار می‌کند. تفسیر، شیوه‌های دفاعیِ تعارض را آشکار می‌سازد و هدف نهایی آن، شناسایی تمایلی است که در هر محصول ناخودآگاه بیان می‌شود.

ب) تفسیر در رواندرمانی

در چارچوب درمان، تفسیر به معنای انتقال مفهوم پنهان به مراجع است تا او به درک عمیق‌تر آن برسد. این امر بر اساس قواعدی انجام می‌شود که متناسب با نوع درمان و روند تکاملی آن تعیین می‌شود.

تفسیر در قلب آموزه‌ها و فنون فروید جای دارد. روانکاوی را می‌توان به مثابه آشکارسازی معنای پنهان در محتوای مورد نظر، بر پایه تفسیر تعریف کرد.

نخستین الگو و نمونه‌ی تفسیر، رویکرد فروید به خواب بود. نظریه‌های «علمی» خواب تلاش می‌کردند تا با اشاره به کاهش فعالیت روانی و سستی تداعی‌ها، آن را به عنوان پدیده‌ای از زندگی ذهنی تبیین کنند. برخی از این نظریه‌ها خواب را به عنوان فعالیتی خاص تعریف می‌کردند، اما همگی آن‌ها محتوای خواب و به طریق اولی، رابطه‌ی این محتوا با شخصیت و تاریخچه‌ی فرد خواب‌بین را نادیده می‌گرفتند. از سوی دیگر، تفاسیر به شیوه‌ی «کتاب‌های تعبیر خواب» (تعبیرنامه‌های کلاسیک و شرقی) محتوای خواب را نادیده نمی‌گیرند و اذعان دارند که خواب دارای معناست. بنابراین، فروید تا این حد با این سنت هم‌سو است؛ اما او تمام تأکید را بر تنها کاربرد نمادگرایی خواب در فرد مورد نظر قرار می‌دهد و در این جنبه، رویکرد او با روش «رمزگشایی» کتاب‌های تعبیر خواب تفاوت اساسی دارد.[۱]