تعامل مادر-کودک در دوران جدایی-تفرد

تعامل مادر-کودک در دوران جدایی-تفرد

• ۸ دی ۱۳۹۹
• آموزش روانکاوی, مختص اعضای ویژه

تعامل مادر-کودک در دوران جدایی-تفرد

بحث نظری

هفته‌های اول زندگی خارج رحمی نوزاد را مالر مرحلۀ اتیسم بهنجار[۱] نامیده است. این مرحلۀ اتیستیک بهنجار که از تولد تا حدود ماه دوم زندگی به طول می‌انجامد، با «مرحلۀ تمایزنایافتۀ»[۲] هارتمن، کریس و لوونستاین مطابقت دارد. در این مرحله برای نوزاد هیچ تمایز مشهودی میان واقعیت درونی و بیرونی وجود ندارد و به نظر می‌رسد هیچ تمایزی بین خودش و محیط بی‌جان پیرامونش قائل نیست.

به نظر می‌رسد وقتی که کودک به تدریج وارد مرحلۀ همزیستی می‌شود، آگاهی مبهمی از این پیدا می‌کند که آنچه فشارهای غریزی او را برطرف می‌کند از دنیای بیرونی آمده، حال آنکه انباشت دردناک فشار از درون خودش نشأت می‌گیرد. برای آن که این شناخت مبهم وجود داشته باشد، باید در طول مرحلۀ همزیستی برخی تمایزهای مقدماتی ایگو در کار باشند. در سازمان درون‌روانی نوزاد مرزهای بین خود و مادر هنور هم کم و بیش متلاقی و درهم‌آمیخته‌اند. وقتی که کودک برای مدت کوتاهی در حال گرسنگی باشد، این مرزها برایش مجزا هستند و زمانی که لذت و ارضا را تجربه می‌کند، مجدداً ناپدید می‌شوند.

در پایان ماه پنجم و در طول ماه ششم شاهد ظهور تدریجی مرحلۀ همزیستی از دل وحدت دوگانه[۳] هستیم. اما پیش از این، درست در اوج مرحلۀ همزیستی در حدود پنج ماهگی، می‌توانیم شروع مرحلۀ بعدی، یعنی جدایی-تفرد[۴] را ملاحظه کنیم. مطالعات مقدماتی، به توصیفاتی ابتدایی از چهار خصیصۀ زیرمرحله‌های جدایی-تفرد انجامیده است که بر اساس فرض ما در تمام نوزادان بهنجار به وقوع می‌پیوندند.